De radiokampweek is hét evenement voor en door radiozendamateurs. Het vakantiedorp De Jutberg in Laag-Soeren is een week lang het het scenario van vele technische activiteiten, waaronder een elektronica-bouwproject in het teken van de radiohobby. Dit jaar was de vijftigste editie en dat werd gevierd met een speciaal bouwproject, namelijk een 2 meter-peilontvanger. Was je er niet bij om deze te maken? Geen probleem, PA1OKZ blogt hier het complete bouwverslag!
“Dit jaar vond de radiokampweek voor de 50e keer plaats. Het bouwproject is er daarom eentje die past bij een jaar dat er veel te vieren valt; vandaar de naam “jubileum 2 meter peilontvanger”. Conrad sponsorde ook dit jaar het overgrote deel van de componenten. In dit artikel vind je een algemene uitleg over de ontvanger. De complete bouwbeschrijving en verdere details vind je hier ook!
Dit kan ie
De ontvanger is bedoeld voor de 2-meter amateurband die loopt van 144 tot 146MHz en wordt voornamelijk gebruikt bij zogenoemde vossenjachten. De schakeling is voorzien van een LCD-display waarop je frequentie, signaalsterkte en ontvangstverzwakking kan aflezen en alle andere parameters die nodig zijn voor het doen van radiopeilingen.
Behalve ontvangst van AM en FM signalen kan je signaalsterkte ook waarnemen als toon die hoger wordt naarmate je dichter bij de zender komt, da’s handig als je om je heen wil kijken in plaats van naar het display. De ontvanger is erg gevoelig (zo’n 0,1µV) terwijl sterke signalen tot maar liefst 140dB afgezwakt kunnen worden zodat je de sterkste zenders ook met gemak kan uitpeilen. Verder is de techniek zodanig uitgedacht dat de ontvanger zich leent voor zowel ARDF (Amateur Radio Direction Finding) jachten als ook voor recreatieve peilers. Daarover meer in de bouwbeschrijving.
Zo werkt ie
De schakeling bestaat uit een superheterodyne ontvanger die een middenfrequentie heeft op 10,7MHz en 455kHz. Om te mengen naar 10,7MHz wordt een zelf-oscillerende mixer gebruikt als VFO (Voltage Controlled Oscillator) die dankzij een PLL de juiste frequentie genereert. Hierna wordt met behulp van een L-C kring en een kristalfilter selectiviteit verkregen waarbij de bandbreedte ongeveer 12kHz bedraagt. In de navolgende IF versterker wordt naar 455kHz gemengd en voldoende versterkt voor AM of FM demodulatie.
De hele schakeling wordt bestuurd door een moderne PIC-microcontroller (16F1783). De clock-frequentie van omstreeks 16MHz wordt ook gebruikt voor de PLL. Naast instellingen voor volume, frequentie, verzwakking etc. zorgt de controller ook voor uitlezing van de afstemknop, signaalsterkte en aansturing van het display. Tenslotte wordt in deze controller ook de toon-signaalsterktemeter opgewekt en zijn verschillende instellingen te maken via een menu. Natuurlijk ontbreken ook verschillende geheugens niet.
Nabouwen
Bijna alle componenten zijn verkrijgbaar via de Conrad webshop. In de uitgebreide bouwbeschrijving wordt van al deze componenten het bestelnummer genoemd in de componentenlijst. Er zijn enkele HF componenten nodig die elders goed te verkrijgen zijn, ook dit kan je in de beschrijving netjes terugvinden.
Voor de diehard knutselaar is het dubbelzijdige printontwerp bijgevoegd. Hou er rekening mee dat je in sommige gevallen twee zijden moet solderen voor een goede werking, dat is niet altijd even gemakkelijk. Ik raad je daarom aan om de printplaat te bestellen bij Print Service Roosendaal (www.psd.nl); zij leveren een professionele gemetalliseerde print met soldeermasker en opdruk waardoor nabouwen een heel stuk eenvoudiger wordt.
Bij dit artikel tref je een uitvoerige bouwbeschrijving aan die tot in detail weergeeft hoe de ontvanger succesvol gereproduceerd kan worden. Nu lezen techneuten over het algemeen niet zo graag, maar doe dit nu in dit geval toch maar. Het bespaart je heel veel gepruts achteraf. Om je te motiveren dit te doen is in de beschrijving ‘ergens’ een kleine modificatie beschreven die je niet wil missen 
Behuizing
Tijdens het radiokampweek bouwproject hebben we een groot deel van de ontvangers compleet gebouwd inclusief bijpassende behuizing. In de beschrijving laten we de uitvoering echter geheel over aan jullie bouwers, maar een paar tips willen we nog wel geven:
Zoals je op de printplaat kan zien is er een duidelijke scheiding tussen het ontvangerdeel en het controller-deel. Zorg dat bij inbouw deze scheiding behouden blijft door de bedrading zo kort mogelijk te houden en ver weg van het ontvangerdeel. Dit voorkomt eventuele storingen in de ontvanger die worden veroorzaakt door clock-frequenties en afgeleiden hiervan. Als je dit goed doet is de ontvanger vrij van ongewenste storingen zodat je ook de zwakste signaaltjes probleemloos kan peilen.
De print voorziet in een soldeerstrip waarop je een metalen schotje kan plaatsen (blik of printplaat), eventueel aan beide zijden. Gebruik deze mogelijkheid goed en leg waar dit kan zoveel mogelijk punten van dit schot aan de behuizing die, als vanzelfsprekend, HF-dicht dient te zijn (dus geen plastic broodtrommel of iets wat daarop lijkt).
Specificaties
Frequentiebereik: 144.000 tot 146.000 MHz
Frequentie resolutie: 1kHz
Ingangsgevoeligheid: <0,1µV @ 6dB SINAD (1kHz, m =0.5)
RF verzwakker: 140dB range in 5dB stappen
Frequentie stabiliteit: <10ppm
IF/LO onderdrukking: >70dB
IF bandbreedte: 12kHz (3dB) / 45kHz (60dB)
Demodulatie: AM / FM / TONE
3e orde intercept: > +18dBm (ATT = 50dB)
Voeding: 7,2…9,6 Volt, 40…90mA
Had ik al geschreven dat de bouwbeschrijving uitvoerig op alle details van de ontvanger ingaat? Dan wens ik je heel veel bouwplezier met deze uitstekende 2-meter peilontvanger.
Mischa van Santen (PA1OKZ)”
Downloads
Bouwbeschrijving
Componentenlijst*
Layout componentzijde
Layout soldeerzijde
Schema
Software (hex-file)
*Gooi alle Conrad-onderdelen in één keer (nou ja, twee keer) in je winkelwagen!
NL deel 1, NL deel 2
BE deel 1, BE deel 2
Het bericht Project Radiokampweek 2013: bouw een 2 meter-peilontvanger verscheen eerst op Mancave.